Waarom je vaker het licht moet uitdoen

Het is je vast wel eens overkomen dat je in een gebied bent waar bijna geen kunstmatige verlichting is door bijvoorbeeld gebouwen en lantaarnpalen. Wanneer je naar de sterrenhemel kijkt, zie je een heleboel prachtige sterren schitteren. Een waar genot voor het oog! Als je in Nederland in het donker terug naar huis rijdt, zie je veel lantaarnpalen langs de weg waardoor het makkelijk is om je weg terug te vinden. Ook geven lantaarnpalen een veilig gevoel op straat, omdat je dan goed kunt zien wat er om je heen gebeurt. Maar wist je dat het gunstig is voor je ogen om thuis eens het licht uit te laten? Waarom dit gunstig is en wat er gebeurt met je ogen wanneer het donker is, lees je in deze blog.

Hoe werkt het oog in het donker?
Opvallend is dat wij in het daglicht goed kleuren kunnen waarnemen, terwijl wij in het donker alleen maar grijstinten kunnen zien. Hier sta je niet bewust bij stil, maar waarom is dit zo? In het netvlies van het oog zitten twee soorten lichtgevoelige cellen: kegeltjes en staafjes genaamd. Simpel gezegd worden bij daglicht de kegeltjes geactiveerd en bij schemering/donker worden de staafjes geactiveerd. De kegeltjes werken alleen bij daglicht en zijn in staat om kleur, scherpte en diepte waar te nemen. Hierdoor kun je dus overdag dus heel goed objecten waarnemen. Wanneer het donker is en dus sprake is van weinig licht, worden de staafjes geactiveerd. Deze staafjes hebben weinig licht nodig en zijn in staat om alleen grijstinten waar te nemen. Dit is de reden waardoor het in het donker moeilijker is om objecten van elkaar te onderscheiden.

Adaptie
Als je van een lichte ruimte ineens naar een hele donkere ruimte gaat, zeg je al snel ‘‘ik zie niets’’. Maar als je even een paar minuten wacht, merk je dat je al wat objecten kan onderscheiden. Na een half uur kun je zelfs in het donker al je weg vinden omdat je ogen zich hebben aangepast aan het donker.  Dit proces wordt ‘‘adaptie’’ genoemd, wat letterlijk ‘‘geschiktmaking’’ betekent. Je ogen doen dit automatisch, waardoor je bij verschillende sterkten van het licht objecten kan onderscheiden. Handig hé?

Nachtblindheid
Wanneer je ogen niet wennen aan het donker en je na een paar minuten nog steeds slecht blijft zien, dan is er sprake van nachtblindheid. Hierbij is er geen sprake van adaptie, de ogen passen zich dus niet aan. Dit kan zeer lastig zijn met autorijden en leiden tot zeer gevaarlijke situaties! Nachtblindheid kan verschillende oorzaken hebben: tekort aan vitamine A, een erfelijke aandoening of een oogziektes zoals cataract, ook wel grijze staar genoemd.  Nachtblindheid is te verhelpen als er sprake is van een tekort aan vitamine A, dit tekort kun je namelijk opvangen door het juiste voedsel naar binnen te werken. Voor de andere oorzaken van nachtblindheid is echter geen oplossing en de nachtblindheid neemt zelfs toe naarmate de persoon ouder wordt.

Contrastgevoeligheid
Tenslotte is er ook nog sprake van contrastgevoeligheid, waar pas de laatste jaren veel onderzoek naar is gedaan. Contrastgevoeligheid stelt ons in staat om verschillen in helderheid waar te nemen. Hierdoor kun je voorwerpen met verschillende contrasten van elkaar onderscheiden. Als de contrastgevoeligheid afneemt, kun je bijvoorbeeld moeilijker je de traptreden van elkaar onderscheiden in het donker of kun je moeilijker de krant lezen waarbij de letters niet heel zwart dik gedrukt zijn.

Je ogen moeten rusten, doe het licht uit!
Het is beter om in een compleet donkere kamer te gaan slapen omdat op deze manier geen lichtgevoelige cellen worden geactiveerd en je ogen dus letterlijk kunnen uitrusten! Probeer dus die vriend/vriendin die bang is in het donker en s’nachts zijn/haar nachtlampje aanzet te overtuigen om deze uit te laten.

Uit onderzoek  met kinderen is gebleken dat wanneer zij in een compleet donkere kamer slapen, zij later minder last hebben van bijziendheid. Brand eens gezellig een kaarsje of wandel eens door een donker bos en geniet van de prachtige sterrenhemel! Het is ook nog eens gunstig voor je ogen!